İŞ KAZASI NEDİR? İŞ KAZASININ UNSURLARI NELERDİR? İŞ KAZASINDA ÖLÜM VEYA YARALANMANIN MEYDANA GELMESİ SONUCU İSTENEBİLECEK TAZMİNATLAR NELERDİR?
İş Kazası Kavramı
Kaza; maddi zarar, ölüm veya yaralanma gibi sonuçlara sebep olan olaylar zinciri olarak tanımlanabilir. Kaza kavramı, beklenmedik ve istenmeyen bir olayı belirtir ve kazalarda kasıt unsuru bulunmaz. Beklenmeyen, bir maddi zarar veya yaralanmalara yahut da ölümlere sebebiyet veren olaylar kaza olarak değerlendirilebilirken her kaza iş kazası olarak kabul edilmez. Meydana gelen kazanın iş kazası olması için zararın ortaya çıktığı olayın bir işin yürütümü ya da bir iş sırasında gerçekleşmesi şarttır.
İş Kazasının Unsurları Nelerdir?
- Kazaya uğrayanın sigortalı çalışan olması
- Kazaya uğrayanın hemen veya sonradan bedenen veya ruhen zarara uğramış olması,
- Sigortalının yer ve zaman itibariyle 8049/13. Maddede sayılan hususlardan birine göre kazaya uğraması,
- Kaza ile görülen iş arasında nedensellik ‘’illiyet’’ bağının bulunması gerekmektedir.
İşverenin Tazminat Sorumluğunun Doğması
İşverenin kaza nedeniyle tazminat sorumlusu olabilmesi için öncelikle meydana gelen kazanın iş kazası niteliğinde olması, işverenin kusurunun var olması, iş kazasının sonucunda bedenen veya ruhen bir zararın doğmuş olması veya ölümün gerçekleşmesi ve kaza ile görülen iş arasında uygun illiyet bağının bulunmuş olması gerekmektedir. İşverenin borçlarından biri olan gözetleme borcuna aykırı bir davranışta bulunması sonucunda meydana gelen iş kazası veya meslek hastalığı nedeni ile çalışan işçi meydana gelen zarar dolayısıyla, uğradığı bedensel veya ruhen zararlarının tazminini maddi tazminatla isteyebilir ve ayrıca koşulların doğması halinde manevi tazminat talebinde de bulunabilir. Ölümün meydana gelmesi halinde işçinin yakınları ‘’destekten yoksun kalma tazminatı’’ talebinde bulunabilirler.
İşverenin Sorumlu Tutulamayacağı Haller
- Mücbir sebep
- İstem dışı gelişen olaylar neticesinde ortaya çıkan beklenmedik, ani durumlarıifade eder.
- Üçüncü kişinin ağır kusuru
- Üçüncü kişinin fiilleri, kaza ile zararın arasındaki illiyet bağını kesebilecek durumda ise işveren bu durumda sorumlu tutulamaz. Bu durumda üçüncü şahsın ağır kusuru zararı doğurur.
- Zarar görenin ağır kusuru
- Zarar gören kendi davranışları ile illiyet bağını kesmiş olabilir. Çalışan işin ifası sırasında kendisinden beklenen en temel basit ve olağan özeni göstermemiş ise onun bu davranışı işverenin sorumluluğunun kalkmasına sebebiyet verir.
İş Kazası Sonucunda Yaralanma Meydana Gelmesi
İş kazası sonucunda yaralanma meydana gelirse; işveren kaza geçiren işçinin tedavi masraflarını karşılamalıdır eğer ki işveren masrafları karşılamazsa Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına şikâyette bulunulmalı ve hem maddi hem de manevi tazminat açılması gerekmektedir. Eğer iş kazası sonucunda işveren tarafından işçi işten çıkarılırsa en kısa sürede işçi İş Mahkemesine işe iade davası açmalıdır.
Ölümlü İş Kazaları
İş kazası sonrasında ölümün meydana gelmesi sonucunda olay kamu davası haline gelir ve savcılık tarafından resen kovuşturma işlemeleri başlar. İşçinin sadece yaralanması söz konusu olsaydı şikâyete tabii olarak iş kazası dava konusu edilir. Ölümün meydana gelmesi durumunda işçinin yakınları işverenden tazminat niteliğinde cenaze giderleri, tedavi giderleri, destekten yoksun kalma tazminatı ve manevi tazminat talebinde bulunabilirler. Sosyal Güvenlik Kurumundan ise maddi tazminat olarak aylık ve gelirler, cenaze ödeneği ve tedavi giderleri alabilmektedirler.