YILLIK İZİN NEDİR? YILLIK İZİN HAKKI NE ZAMAN DOĞAR ? YILLIK İZİN KAÇ GÜNDÜR ? YILLIK İZİN SÜRESİ ARTTIRILABİLİR Mİ ? KULLANILMAYAN YILLIK İZİN SÜRELERİ BİR SONRAKİ YILA AKTARILABİLİR Mİ ?KULLANILMAYAN YILLIK İZİNLERİN ÜCRETİ ALINABİLİR Mİ?YILLIK İZİN BAKIMINDAN ÇALIŞILMIŞ GİBİ SAYILAN HALLER NELERDİR? YILLIK İZİN ALACAĞI İÇİN AÇILACAK DAVA DA GÖREVLİ MAHKEME NERESİDİR? YILLIK İZİN ALACAKLARI İÇİN ZAMANAŞIMI SÜRELERİ NE KADARDIR?

YILLIK İZİNİN DAYANAĞI NEDİR?

Dinlenme hakkı Anayasa’nın 50. Maddesinde ‘Dinlenmek, çalışanların hakkıdır’’ ibaresi ile yer almakta ve aynı maddenin devamında ‘’ Ücretli hafta ve bayram tatili ile ücretli yıllık izin hakları ve şartları kanunla düzenlenir.’’ Şeklinde de yıllık izin hakkının varlığından bahsetmektedir.

YILLIK İZİN HAKKI NE ZAMAN DOĞAR?

Yıllık izin hakkı sahibi olmak için öncelikle ’’İşyerinde işe başladığı tarihten itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az bir yıl çalışmış olan işçilere yıllık izin verilir.’’

Yukarıdaki ibareye göre yıllık izin almak için öncelikle;

  • İş kanununa bağlı bir işçi olmak gerekir.
  • Aynı işyerinde 1 yıldır çalışıyor olunmalıdır.

YILLIK İZİN KAÇ GÜNDÜR?

Yıllık izin günü aynı işyerinde veya aynı işverenin farklı işyerlerinde çalışılan yıla göre değişiklik gösterilir. İşçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi, hizmet süresi;

  1. a) Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlara 14 günden,
  2. b) Beş yıldan fazla onbeş yıldan az olanlara 20 günden,
  3. c) Onbeş yıl (dahil) ve daha fazla olanlara 26 günden,

Az olamaz.

Aynı zamanda yer altı işlerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izin süreleri dörder gün arttırılarak uygulanır. Ancak onsekiz ve daha küçük yaştaki işçilerle elli ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi yirmi günden az olamaz.

YILLIK İZİN SÜRESİ ARTTIRILABİLİR Mİ?

Yıllık izin süreleri iş sözleşmeleri ve toplu iş sözleşmeleri ile artırılabilir.

YILLIK İZİN SONRAKİ YILA AKTARILABİLİR Mİ?

İşçinin dinlemesini engelleyecek bir durumun varlığı halinde iznin kullanılması daha sonraki yıla veya yıllara ertelenebilmektedir. 

YILLIK İZİN KULANILMASINA İZİN VERİLMEDİĞİ ZAMAN NE YAPILMALIDIR?

İşveren çalışana yıllık iznini kullanmasına izin vermediği durumda işçinin öncelikle yazılı talepte bulunması gerekmektedir. Talepte bulunulmasına rağmen yıllık izne hak kazanılan tarihten itibaren bir yıl içinde bu hakkı kullanmasına işverence izin verilmez ise işçi haklı olarak iş sözleşmesini feshedebilir. İş sözleşmesinin haklı nedenle feshedilmesinin sonucu olarak da kıdem tazminatı, yıllık izin ücreti ve diğer işçi haklarını talep edebilir.

 

 

KULLANILMAYAN YILLIK İZNİN ÜCRETİ ALINABİLİR Mİ?

İş sözleşmesinin herhangi bir nedenle sona ermesi durumunda, işçinin hak kazandığı ancak kullanmadığı yıllık izin süreleri ücret alacağına dönüşür. Yani işveren işten ayrılan işçisine kullandırmadığı izin süresini hesaplamalı ve karşılığı olan ücreti işçisine ödemelidir. Ancak unutmamak gerekir ki işçi yıllık izin yapmak yerine ücret talep edemez veya işverence ücret teklif edilemez.

YILLIK İZİN BAKIMINDAN ÇALIŞILMIŞ GİBİ SAYILAN HALLER NELERDİR?

Aşağıdaki süreler yıllık ücretli izin hakkının hesabında çalışılmış gibi sayılır:

  1. İşçinin uğradığı kaza veya tutulduğu hastalıktan ötürü işine gidemediği günler
  2. Kadın işçilerin 74 üncü madde gereğince doğumdan önce ve sonra çalıştırılmadıkları günler.
  3. İşçinin muvazzaf askerlik hizmeti dışında manevra veya herhangi bir kanundan dolayı ödevlendirilmesi sırasında işine gidemediği günler (Bu sürenin yılda 90 günden fazlası sayılmaz.).
  4. Çalışmakta olduğu işyerinde zorlayıcı sebepler yüzünden işin aralıksız bir haftadan çok tatil edilmesi sonucu olarak işçinin çalışmadan geçirdiği zamanın onbeş günü (işçinin yeniden işe başlaması şartıyla).
  5. Hafta tatili, ulusal bayram, genel tatil günleri.
  6. 3153 sayılı Kanuna dayanılarak çıkarılan yönetmeliğe göre röntgen muayenehanelerinde çalışanlara pazardan başka verilmesi gereken yarım günlük izinler.
  7. İşçilerin arabuluculuk toplantılarına katılmaları, hakem kurullarında bulunmaları, bu kurullarda işçi temsilciliği görevlerini yapmaları, çalışma hayatı ile ilgili mevzuata göre kurulan meclis, kurul, komisyon ve toplantılara yahut işçilik konuları ile ilgili uluslararası kuruluşların konferans, kongre veya kurullarına işçi veya sendika temsilcisi olarak katılması sebebiyle işlerine devam edemedikleri günler.
  8. İşveren tarafından verilen diğer izinler ile 65 inci maddedeki kısa çalışma süreleri.
  9. Bu Kanunun uygulanması sonucu olarak işçiye verilmiş bulunan yıllık ücretli izin süresi.

İçerisine giren herhangi bir durumda işçi çalışmış sayılmaktadır.

YILLIK İZİN NASIL UYGULANIR?

  • Yıllık ücretli izin işveren tarafından bölünemez.
  • Gösterilen süreler içinde işveren tarafından sürekli bir şekilde verilmesi zorunludur.
  • Öngörülen izin süreleri, tarafların anlaşması ile bir bölümü on günden aşağı olmamak üzere bölümler hâlinde kullanılabilir.
  • İşveren tarafından yıl içinde verilmiş bulunan diğer ücretli ve ücretsiz izinler veya dinlenme ve hastalık izinleri yıllık izne mahsup edilemez.
  • Yıllık ücretli izin günlerinin hesabında izin süresine rastlayan ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günleri izin süresinden sayılmaz.
  • Yıllık ücretli izinleri işyerinin kurulu bulunduğu yerden başka bir yerde geçirecek olanlara istemde bulunmaları ve bu hususu belgelemeleri koşulu ile gidiş ve dönüşlerinde yolda geçecek süreleri karşılamak üzere işveren toplam dört güne kadar ücretsiz izin vermek zorundadır. İşveren, işyerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izinlerini gösterir izin kayıt belgesi tutmak zorundadır.
  • Alt işveren işçilerinden, alt işvereni değiştiği hâlde aynı işyerinde çalışmaya devam edenlerin yıllık ücretli izin süresi, aynı işyerinde çalıştıkları süreler dikkate alınarak hesaplanır. Asıl işveren, alt işveren tarafından çalıştırılan işçilerin hak kazandıkları yıllık ücretli izin sürelerinin kullanılıp kullanılmadığını kontrol etmek ve ilgili yıl içinde kullanılmasını sağlamakla, alt işveren ise altıncı fıkraya göre tutmak zorunda olduğu izin kayıt belgesinin bir örneğini asıl işverene vermekle yükümlüdür.

YILLIK İZİN DAVALARINDA GÖREVLİ ve YETKİLİ MAHKEME HANGİSİDİR?

Yıllık izin davalarında görevli mahkeme İş Mahkemesi, iş mahkemesinin bulunmadığı yerlerde ise Asliye Hukuk Mahkemesidir. Yetkili mahkeme ise iş verenin ikametgahı ve işin görüldüğü yer mahkemesidir.

Ancak yıllık izin davalarında zorunlu arabuluculuğun olması dolayısıyla öncesinde arabuluculuk yoluna gidilmesi daha sonrasında ise dava yoluna gidilmesi gerekmektedir.

ZAMANAŞIMI SÜRESİ

İşçi alacağı davalarında genel zamanaşımı süresi olan 5 yıllık hak düşürücü zamanaşımı süresi burada da geçerlidir. Bu durumda işçi iş sözleşmesinin sona ermesinden itibaren 5 yıllık zamanaşımı süresi içerisinde işçi alacağı davası açarak kullandırılmayan yıllık izin sürelerine ilişkin alacağını işverenden talep eder. 5 yıllık sürenin aşılmış olması durumunda bu talep artık ileri sürülemeyecektir.

 

 

Leave a Comment