İŞÇİNİN HAFTALIK İZİN VE HAFTA TATİL İZİN ÜCRETİ
HAFTALIK İZİN ÜCRETİ
HAFTALIK İZİNİN DAYANAĞI NEDİR?
Dinlenme hakkı Anayasa’nın 50. Maddesinde ‘Dinlenmek, çalışanların hakkıdır’’ ibaresi ile yer almakta
ve aynı maddenin devamında ‘’ Ücretli hafta ve bayram tatili ile ücretli yıllık izin hakları ve şartları
kanunla düzenlenir.’’ Şeklinde de yıllık izin hakkının varlığından bahsetmektedir.
Haftalık izin ücretinin amacı işçinin sosyal veya dini görevlerini yerine getirmesi ve ailesi ile vakit
geçirirken maddi kayıp yaşamaması için ödenen bir bedeldir. Bu yüzdendir ki işçi o gün çalışmasa bile
ücreti hak eder.
HAFTALIK İZİNİN SÜRESİ NE KADARDIR?
Yargıtay 9. Dairesinin vermiş olduğu kararda ‘’ Hafta tatili izni kesintisiz en az 24 saattir. Bunun
altında bir süre haftalık izin verilmesi durumunda, usulüne uygun şekilde hafta tatili izni
kullandığından söz edilemez. Ayrıca, hafta tatili bölünerek kullandırılamaz. Buna göre hafta
tatilinin 24 saatten az olarak kullandırılması halinde hafta tatili hiç kullandırılmamış sayılır.’’
Şeklinde ifade etmiştir.
HAFTALIK İZİN SÜRESİ ARTTIRILABİLİR VEYA AZALTILABİLİR Mİ?
Haftalık izin süresi iş sözleşmeleri ve toplu iş sözleşmeleri ile artırılabilir. Ancak haftalık izin kamu
düzeni kapsamında olması gerekçesiyle yapılan sözleşmeler ile işçi bu hakkından vazgeçemez veya
işçinin aleyhine bir şekilde 24 saatten az bir süre için anlaşma yapılamaz. Haftalık izinden vazgeçilmesi
için yapılan anlaşmalar veya 24 saatten az hafta tatili için yapılan anlaşmalar geçersizdir.
HAFTA TATİLİ İÇİN ÜCRET KAZANMA ŞARTI
İşçinin hafta tatili ve ücretini kazanabilmesi için;
İşçinin, iş kanuna bağlı olan bir çalışan olması gerekmektedir.
İş kanunu 63. maddesine göre belirlenen çalışma saatlerine ve iş günlerine uygun olarak
çalışmış olması gerekir. Buna göre haftalık izne hak kazanabilmesi için çalışma günlerinde 45
saat çalışmış olması gerekmektedir. (İş Kanunu 46. Maddede bahsedilen fiilen çalışılmasa bile
çalışılmış sayılan sürelerde göz önünde bulunarak hesaplanır.)
HAFTA TATİLİ BAKIMINDAN ÇALIŞILMIŞ SAYILAN GÜNLER
Bazı durumlarda işçi tarafından fiilen çalışma yapılmamış olsa bile ücretli hafta tatiline hak kazanmak
için çalışılmış sayılır. İş kanunu 46/3 maddesine göre:
Çalışmadığı halde kanunen çalışma süresinden sayılan zamanlar ile günlük ücret ödenen veya
ödenmeyen kanundan veya sözleşmeden doğan tatil günleri,
Evlenmelerde veya evlat edinmelerde ya da ana veya babanın, eşin, kardeş veya çocukların
ölümünde verilecek üç günlük izin süreleri,
Eşin doğum yapması halinde verilecek beş günlük izin süreleri,
En az yüzde yetmiş oranında engelli veya süreğen hastalığı olan çocuğun tedavisinde, hastalık
raporuna dayalı olarak ve çalışan ebeveynden sadece biri tarafından kullanılması kaydıyla, bir
yıl içinde toptan veya bölümler halinde on güne kadar verilmesi gereken izin süreleri,
Bir haftalık süre içinde kalmak üzere işveren tarafından verilen diğer izinlerle hekim raporuyla
verilen hastalık ve dinlenme izinleri,
Zorlayıcı ve ekonomik bir sebep olmadan işyerindeki çalışmanın haftanın bir veya birkaç
gününde işveren tarafından tatil edilmesi halinde haftanın çalışılmayan günleri ücretli hafta
tatiline hak kazanmak için çalışılmış sayılır.
HAFTA TATİLİ ÜCRETİ ÖDENMEMESİ DURUMUNDAN NE YAPILMALIDIR?
İş Kanunun 32. maddenin 5. fıkrasına göre, “Ücret en geç ayda bir ödenir. İş sözleşmeleri veya toplu iş
sözleşmeleri ile ödeme süresi bir haftaya kadar indirilebilir”. Mücbir bir sebep olmadıkça işveren
işçinin ücretini ve bununla birlikte hafta tatili ücretini ödemek zorundadır.
İş Kanunu 34. maddesi‘’ Ücreti ödeme gününden itibaren yirmi gün içinde mücbir bir neden dışında
ödenmeyen işçi, iş görme borcunu yerine getirmekten kaçınabilir.’’ hükmü yer almaktadır. Hafta
tatili ücreti normal çalışmalarına ait ücretlerle birlikte ödeneceğinden kanun maddesinde belirtilen 20
günlük süre normal ödenmesi gereken ücretin verilme tarihinden itibaren başlayacaktır. Hafta tatili
ücreti ödenmediğinden iş görme borcunu yerine getirmeyen işçilerin, iş sözleşmeleri çalışmadıkları
için feshedilemez ve yerine yeni işçi alınamaz, bu işler başkalarına yaptırılamaz.
İş Kanunu 24/II-e maddesine göre ‘’İşveren tarafından işçinin ücreti kanun hükümleri veya sözleşme
şartlarına uygun olarak hesap edilmez veya ödenmezse’’ işçi haklı nedenlere dayanarak iş
sözleşmesini hemen feshedebilir. Dolayısıyla hafta tatili ücreti ödenmeyen işçi haklı nedenlerle iş
sözleşmesini feshedip, bunun hukuki sonuçlarından faydalanır. Bu konuda işveren hafta tatili
ücretinin bir kısmını ödemiş olması ya da hiç ödememesi bu hakkın kullanmasına engel değildir.
İşçinin onayı olmadan hafta tatilinde çalıştırılamaz. İşveren, hafta tatilinde çalışmak istemeyen
işçisinin sözleşmesini çalışmadığı için haklı nedenlerle feshedemez. Feshetmesi durumunda haksız
feshin sonuçları doğacaktır.
HAFTA TATİLİ ÜCRETİ DAVASINDA YETKİİ VE GÖREVLİ MAHKEME HANGİSİDİR?
Hafta tatili ücreti davasında görevli mahkeme İş Mahkemeleridir, iş mahkemesinin bulunmadığı
yerlerde görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemeleridir.
Yetkili mahkeme ise davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesi
ile işin veya işlemin yapıldığı yer mahkemesidir.
Ancak unutmamak gerekir ki hafta tatili ücreti davalarında zorunlu arabuluculuk şartı vardır. Bu
yüzden öncelikle arabuluculuğa başvurulması gerekmekte anlaşma sağlanamaması halinde dava
açılması gerekmektedir.
HAFTA TATİLİ ÜCRETİ DAVASINDA ZAMANAŞIMI SÜRESİ NE KADARDIR?
Hafta tatili ücreti de bir ücret alacağı olduğundan 5 yıllık zamanaşımına tabiidir. Bu 5 yıllık süre hafta
tatili ücretinin ödenmesi gerektiği tarihten itibaren başlar. Dolayısıyla zamanaşımı süresi yapılan her
hafta tatili için ayrı ayrı belirlenecektir.