Her Yönüyle Boşanma Davaları ve Sonuçları

·         1 Genel Olarak Boşanma Davaları:

·          

·         Pek tabidir ki hiç kimse boşanmak için evlenmez. Ancak boşanmakta evlenmek kadar doğal bir süreçtir. Boşanma iki kişinin fikirsel duygusal ve fiziksel birlikteliklerinin sona ermesi anlamına gelse de müşterek çocukların bulunması halinde bu sona erme hali tam manasıyla çoğu zaman gerçekleşememektedir. Çünkü sona erme hali ile birlikte müşterek çocukların bulunması halinde velayet konusu gündeme gelmekte, velayeti kendisinde olmayan taraf ile müşterek çocuk arasında kurulacak kişisel ilişki tesisi, müşterek çocuğa ödenecek iştirak nafakası, taraflardan birine bağlanacak tedbir nafakası, boşanmanın kesinleşmesi halinde yoksulluk nafakası, müşterek konutta bulunan eşyaların ne şekilde paylaşılacağı, maddi manevi tazminat talepleri, düğünde takılan ziynet alacaklarına ilişkin talepler, evlilik birliği içerisindeki edinilmiş malların tasfiyesi gibi konular gündeme gelecektir.

·          

·         2 Boşanma Davası Nedir?

·          

·         Hukuken geçerli bir evliliğin Aile Mahkemesi Hakimi kararı ile sona erdirilmesi haline boşanma denmektedir. Boşanma davası ise eşlerden birinin hukuken geçerli bir evliliği sona erdirmek için, boşanmaya sebebiyet veren olayları anlatan bir dilekçe ile Aile Mahkemesine başvurması ile başlayan süreci ifade eder. 

·          

·         3 TMK uyarınca boşanma sebepleri nelerdir?

·          

·         I. Zina

·          

·         Madde 161 – Eşlerden biri zina ederse, diğer eş boşanma davası açabilir.

·          

·         Davaya hakkı olan eşin boşanma sebebini öğrenmesinden başlayarak altı ay ve her halde zina eyleminin üzerinden beş yıl geçmekle dava hakkı düşer.

·          

·         Affeden tarafın dava hakkı yoktur.

 

·         II. Hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış

·          

·         Madde 162 – Eşlerden her biri diğeri tarafından hayatına kastedilmesi veya kendisine pek kötü davranılması ya da ağır derecede onur kırıcı bir davranışta bulunulması sebebiyle boşanma davası açabilir.

·          

·         Davaya hakkı olan eşin boşanma sebebini öğrenmesinden başlayarak altı ay ve her halde bu sebebin doğumunun üzerinden beş yıl geçmekle dava hakkı düşer.

·          

·         Affeden tarafın dava hakkı yoktur.

 

·         III. Suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme

·          

·         Madde 163 – Eşlerden biri küçük düşürücü bir suç işler veya haysiyetsiz bir hayat sürer ve bu sebeplerden ötürü onunla birlikte yaşaması diğer eşten beklenemezse, bu eş her zaman boşanma davası açabilir.

 

·         IV. Terk

 

·         Madde 164 – Eşlerden biri, evlilik birliğinden doğan yükümlülüklerini yerine getirmemek maksadıyla diğerini terk ettiği veya haklı bir sebep olmadan ortak konuta dönmediği takdirde ayrılık, en az altı ay sürmüş ve bu durum devam etmekte ve istem üzerine hakim veya noter tarafından yapılan ihtar sonuçsuz kalmış ise; terk edilen eş, boşanma davası açabilir. Diğerini ortak konutu terk etmeye zorlayan veya haklı bir sebep olmaksızın ortak konuta dönmesini engelleyen eş de terk etmiş sayılır.

 

·         Davaya hakkı olan eşin istemi üzerine hakim veya noter, esası incelemeden yapacağı ihtarda terk eden eşe iki ay içinde ortak konuta dönmesi gerektiği ve dönmemesi halinde doğacak sonuçlar hakkında uyarıda bulunur. Bu ihtar gerektiğinde ilan yoluyla yapılır. Ancak, boşanma davası açmak için belirli sürenin dördüncü ayı bitmedikçe ihtar isteminde bulunulamaz ve ihtardan sonra iki ay geçmedikçe dava açılamaz.

 

·         V. Akıl hastalığı

·          

·         Madde 165 – Eşlerden biri akıl hastası olup da bu yüzden ortak hayat diğer eş için çekilmez hale gelirse, hastalığın geçmesine olanak bulunmadığı resmi sağlık kurulu raporuyla tespit edilmek koşuluyla bu eş boşanma davası açabilir.

 

·         VI. Evlilik birliğinin sarsılması

 

·         Madde 166 – Evlilik birliği, ortak hayatı sürdürmeleri kendilerinden beklenmeyecek derecede temelinden sarsılmış olursa, eşlerden her biri boşanma davası açabilir.

 

·         Yukarıdaki fıkrada belirtilen hallerde, davacının kusuru daha ağır ise, davalının açılan davaya itiraz hakkı vardır. Bununla beraber bu itiraz, hakkın kötüye kullanılması niteliğinde ise ve evlilik birliğinin devamında davalı ve çocuklar bakımından korunmaya değer bir yarar kalmamışsa boşanmaya karar verilebilir.

 

·         Evlilik en az bir yıl sürmüş ise, eşlerin birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi halinde, evlilik birliği temelinden sarsılmış sayılır. Bu halde boşanma kararı verilebilmesi için, hakimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi ve boşanmanın mali sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması şarttır. Hakim, tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde tutarak bu anlaşmada gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir. Bu değişikliklerin taraflarca da kabulü halinde boşanmaya hükmolunur. Bu halde tarafların ikrarlarının hakimi bağlamayacağı hükmü uygulanmaz.

 

·         Boşanma sebeplerinden herhangi biriyle açılmış bulunan davanın reddine karar verilmesi ve bu kararın kesinleştiği tarihten başlayarak üç yıl geçmesi halinde, her ne sebeple olursa olsun ortak hayat yeniden kurulamamışsa evlilik birliği temelden sarsılmış sayılır ve eşlerden birinin istemi üzerine boşanmaya karar verilir.


·         4 Çekişmeli Boşanma Davası Ne Demektir?

·          

Çekişmeli boşanma davası, taraflar arasında boşanma ve boşanmanın sonuçları bakımından anlaşma olmadığı takdirde başvurulan yoldur. Çekişmeli boşanma davası;

 

-Taraflardan biri boşanmak istiyor diğeri istemiyor

-Her iki tarafta boşanmak istiyor ancak boşanmanın sonuçları konusunda anlaşamıyorlar (nafaka,tazminat,velayet,mal paylaşımı vs)

-Her iki tarafta boşanmak istiyor ve boşanmanın sonuçları bakımından anlaşıyor ancak evlilik birliği henüz 1 yılını doldurmadığı durumlarda başvurulan yoldur.

 

·         5 Anlaşmalı Boşanma Davası Nedir?

·          

Boşanmaya karar veren tarafların hem boşanma hem de boşanmanın sonuçları bakımından anlaşarak hazırladıkları protokol ile Aile Mahkemesine başvurmak suretiyle boşanmalarıdır. Anlaşmalı boşanma suretiyle boşanacak taraflar Aile Mahkemesi tarafından belirlenen duruşma gün ve saatinde duruşmada hazır bulunması ve mahkemeye sunulan protokolü sözlü olarakta onaylamaları gerekmektedir. Anlaşmalı boşanma davaları tek celsede sonuçlanmaktadır.

 

·         6 Anlaşmalı Boşanma Davasının Şartları Nelerdir?

 

Anlaşmalı boşanma davasının şartları TMK 166/3. Maddesinde düzenlenmiş olup,

·         Evlilik en az bir yıl sürmüş ise, eşlerin birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi halinde, evlilik birliği temelinden sarsılmış sayılır. Bu halde boşanma kararı verilebilmesi için, hakimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi ve boşanmanın mali sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması şarttır. Hakim, tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde tutarak bu anlaşmada gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir. Bu değişikliklerin taraflarca da kabulü halinde boşanmaya hükmolunur. Bu halde tarafların ikrarlarının hakimi bağlamayacağı hükmü uygulanmaz.

 

Buna göre;

 

·         Eşler arasındaki evliliğin en az bir yıl sürmüş olması, 

·         Eşlerin, boşanma ve boşanmanın sonuçları konusunda tam bir mutabakata  varmış olması,

·         Eşlerin,  bu anlaşmayı birlikte duruşmada hazır bulunarak tekrar etmesi, 

·         Eşler arasındaki bu anlaşmanın hakim tarafından uygun bulunması, 

Şartlarının tamamının bir arada bulunması gerekmektedir.

 

·         7 Boşanma Davasında yetkili ve görevli Mahkeme nedir?

 

Boşanma davasında görevli mahkeme Aile mahkemeleri olup, bulunduğunuz yerde aile mahkemesi olmaması halinde Asliye Hukuk Mahkemeleri Aile Mahkemesi sıfatıyla boşanma davalarında görevlidir.

 

Boşanma davalarında yetkili mahkeme  TMK m 168 de düzenlenmiş olup buna göre,

Yetki

 

Madde 168 – Boşanma veya ayrılık davalarında yetkili mahkeme, eşlerden birinin yerleşim yeri veya davadan önce son defa altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesidir.

 

Bu durumda yetkili mahkeme

 

  • Davacı eşin yaşadığı yer aile mahkemesi, 
  • Davalı eşin yaşadığı yer aile mahkemesi
  • Eşlerin en son 6 ay birlikte yaşadıkları yer aile mahkemesidir. 

 

·         8 Çekişmeli Boşanma ile Anlaşmalı Boşanma Arasındaki Farklar Nelerdir?

·          

·         Çekişmeli Boşanma davasında davacı taraf boşanmaya ilişkin sebeplerini içerir dilekçeyi mahkemeye sunması ve gerekli usuli işlemleri yerine getirmesi ile süreç başlayacak olup, sürecin sonunda mahkeme hakimi tarafından kusur incelemesi yapılarak boşanma ve boşanmanın sonuçları hakkında bir karar verecektir. Anlaşmalı boşanma davasında ise mahkeme hakimi kusur incelemesi yapmadığı gibi, boşanmanın sebepleri ile de ilgilenmez. Yalnızca protokol hükümleri doğrultusunda tarafların boşanmalarına karar verir.

·         Çekişmeli boşanma davası, anlaşmalı boşanma davasına göre çok daha uzun süremktedir. Anlaşmalı boşanma davası çoğu zaman protokol hükümlerinde herhangi bir eksiklik olmadığı takdirde tek celse de bitmekte iken, çekişmeli boşanma davasında dilekçeler aşaması, delillerin toplanması, tanıkların dinlenmesi gibi aşamalar geçtikten sonra mahkeme hakimi boşanma ve boşanmanın sonuçları (velayet,nafaka,tazminat,kişisel ilişki vs)hakkında bir karar vereceğinden süreç anlaşmalı boşanmaya göre hayli uzun sürmektedir.

 

·         9 Boşanma Davaları Ne Kadar Sürer?

 

Anlaşmalı boşanma davaları genelde tek celse (duruşma) da biter iken çekişmeli boşanma davaları boşanma nedenlerinin ağırlığı, sunulan deliller ve delillerin toplanma süreci, bilirkişi raporları gibi çoklu faktörlerin yer aldığı bir dava çeşidi olduğundan herhangi bir süre vermek çoğu zaman mümkün olmamaktadır.

 

·         10 Boşanma Davasında Davayı ben açarsam haksız olurmuyum?

 

Sıklıkla sorulan sorulardan bir tanesidir. Ancak sanılanın aksine boşanma davasını açan taraf haksız olan taraf değildir. Çoğu zaman haklı sebepleri olan taraf boşanma davasını ikame etmektedir. Evlilik birliği kendisi açısından çekilmez hale gelen taraf boşanma davası açmaktadır. Davayı açan taraf hukuksal anlamda da bir takım avantajlar elde etmektedir. Şöyle ki; eşlerin ayrı şehirlerde yaşadığı durumlarda davayı ilk açan eş, davanın hangi yer mahkemesinde açılacağına da karar vermiş olacaktır. Yani davasını isterse kendi oturduğu yer mahkemesinde, isterse diğer tarafın oturduğu yer mahkemesinde isterse de son 6 aydan beri ikamet edilen yer mahkemesinde açabilecektir.

Boşanma davasını karşı tarafın açmasını beklemek belli durumlarda hak kaybına neden olmaktadır. Zina nedeniyle boşanma davası, eşin zina ettiğini öğrendikten itibaren 6 ay içinde açılması gerekmektedir. Bu süre hak düşürücü süredir.

Şiddete uğrayan eş boşanma davası açmayıp, diğer eşle birlikte aynı çatı altında yaşamaya devam ettiği müddetçe bu eylemi affetmiş sayılacak ve dava sebebi yapamayacaktır.

·         11 Boşanma Davasında Tarafların Hakları Nelerdir?

 

Boşanma davası açılmasıyla birlikte taraflar ayrı yaşama hakkına sahiptir. Bunun yanında ortak konutun kendisine özgülenmesini isteme hakkı, müşterek çocuk olması halinde geçici ve kalıcı velayet isteme hakkı, çocukla kişisel ilişki kurulmasını isteme hakkı, tedbir nafakası, iştirak nafakası, maddi ve manevi tazminat isteme hakkı, ziynet eşyası alacağı hakkı, mal rejiminden kaynaklı haklar, 6284 sayılı yasadan kaynaklanan koruyucu tedbirleri isteme hakkı, kişisel eşyaları talep etme hakkı şeklindedir.

 

 

Leave a Comment